Prof. Dr. Bülent Oruç, Marmara Denizi'nde yıkıcı depremde oluşabilecek tsunaminin kıyıya yakın kişileri, araçları ve canlıları denize sürükleyebileceğini belirtti.
Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik MühendisliÄŸi Bölüm BaÅŸkanı Prof. Dr. Bülent Oruç, olası Ä°stanbul depreminde deniz içinde kütle düÅŸmeleri nedeniyle tsunami oluÅŸabileceÄŸini söyledi.
Oruç, Marmara Denizi’nde Pasifik Okyanusu'ndaki gibi yıkıcı tsunami olmayacağını kaydederek, ÅŸu ifadeleri kullandı:
* Marmara Denizi içerisinde Kuzey Anadolu fay hattının alt kolları devam ediyor.
* Birincisi Adalar kolu diÄŸeri Orta Marmara kolu ve TekirdaÄŸ kolu olmak üzere kollar var.
* Aslında bu kolların geçtiÄŸi bölgeler, çukurlukları denetleyen kollar.
* Yaklaşık olarak 1200 metrelik bir çukurluktan bahsetmek gerekir Marmara Denizi içerisinde.
* Biz deprem sınıflandırması yaparken 6.9'dan büyük depremlere yıkıcı deprem adını veriyoruz.
* Burada yaÅŸanacak bir yıkıcı depremde, derin denizlerdeki dik yamaçlara baÄŸlı olarak bir heyelan söz konusu olabilir.
* Bu büyük kütle düÅŸmeleri de tsunami dediÄŸimiz olaylara neden olabilir fakat Pasifik Okyanusu'ndaki o büyük dalma-batma alanlarında ortaya çıkan çok yıkıcı depremlerin meydana getirdiÄŸi tsunami türünden tsunamiler Marmara Denizi’nde asla olmayacak.
‘KIYIYA YAKIN Ä°NSANLARI, ARAÇLARI, CANLILARI SÜRÜKLER’
Tsunamiyle ilgili birçok adım atılması gereken konu olduÄŸunu belirten Oruç, ÅŸöyle konuÅŸtu:
* Marmara Denizi’nde olursa ortalama 1 metrelik bir dalga yüksekliÄŸi, kıyıya doÄŸru 50 metre ile 100 metre arasında bir mesafede su kütlesinin gelmesine neden olabilir.
* Bu ölçekte bir tsunami bile kıyıya yakın olan araçları, insanları, canlıları çekip, açık denizlere doÄŸru sürükleyebilir. Bundan kurtulmak mümkün deÄŸildir.
* Bunu açıkça söylemek lazım. Bununla ilgili birçok adım atılması lazım.
* Bu adımlardan biri Büyükçekmece’de bulunan istasyonun kurulmasıydı fakat sadece istasyon kurulumu yetmiyor.
*İnsanların tsunamiye karşı davranış ve tepkilerinin doğru kurgulanması lazım.
* Bu kurgular içerisindeki en önemli ÅŸey, kaçış güzergahlarını belirlemek ve bununla ilgili uyarı levhaları asmaktır. Bu yapıldı.
‘TATBÄ°KAT YAPMAK GEREK’
Kaçış güzergahları ile insanların yükseklere doÄŸru kaçışlarının planlanması gerektiÄŸini kaydeden Prof. Dr. Oruç, “Ama insanlarımızda tsunami tehlikesine karşı nasıl davranacakları hususu ÅŸu anda eksik. Dolayısıyla burada risk planlandı, ama insanların davranış ve tepkileri planlanmadı. Bunun için de bolca tatbikat yapmak gerekiyor. Özellikle kıyılarda yaÅŸayan insanların bu tatbikatlardan yararlanması lazım. Belirli zaman aralıklarında, bunlar canlı tutularak birbirini ezmeden, birbirine zarar vermeden, olabildiÄŸince geniÅŸ kaçış güzergahları ile insanların yükseklere doÄŸru kaçışlarının planlanması lazım. Bu önemli. Sadece tek bir istasyon tabi ki yetmeyecektir. Sayılarının artırılması gerekecek. Ege bölgesindeki körfez bölgelerinde bu istasyon kurulumlarının çok parametreli ölçümlerle yapılması lazım” dedi. (DHA)
