Vücutta büyüme, gelişme, enerji kullanımı ile yeni hücre ve dokuların yapımı için gerekli olan besin maddelerini oluşturan vitaminler, özellikle büyüme ve gelişme çağındaki çocuklarda yaşamsal öneme sahip.
Çocuklarda büyümenin hızlı olduğu 0-2 yaş, 5 yaş ve adolesan dönemde (10 yaştan itibaren) vitamin ile mineral ihtiyacı artıyor. Bir de üst solunum yolu enfeksiyonlarının sık görüldüğü kış mevsimlerinde. Aileler de özellikle soğuk havalarda çocuklarının bağışıklık sistemini güçlendirmek ve güneş ışığı açığını kapatmak için hekime danışmadan vitamin takviyesine başvurabiliyor. Ancak Acıbadem Bağdat Caddesi Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Huri Aydoğan, ailelerin gelişigüzel verdikleri vitamin takviyelerinin fayda yerine ciddi hasarlar oluşturabileceği uyarısında bulunuyor.
HEKİME DANIŞMADAN ASLA VERMEYİN
Uzm. Dr. Aydoğan, normal büyüyen ve sağlıklı beslenen çocuklarda vitamin takviyesine ihtiyaç duyulmadığının altını çiziyor.
Maalesef aileler çocuğun yeterli beslenip beslenmemesine ve gelişim durumuna bakmaksızın vitamin takviyesi yapma eğiliminde olabiliyor diyen Aydoğan şöyle devam ediyor: Vücutta yüksek doz vitaminler de kalp, böbrek, mide gibi yumuşak dokularda kireçlenmeden böbrek taşlarına, karaciğer ve damağın büyümesinden cildin kuruyup çatlamasına kadar pek çok önemli sağlık sorununa neden olabiliyor. Bu yüzden çocuklara hekime danışmadan asla vitamin takviye edilmemeli.
YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLER TOKSİK ETKİ YAPABİLİYOR
Vitaminler, suda eriyenler ve yağda eriyenler olmak üzere iki gruba ayrılıyor. B ve C suda, A, D, E ve K ise yağda eriyen vitaminler grubunda. Suda eriyen B ile C vitaminleri fazla alındıklarında idrar yolu ile vücuttan atıldıkları için genellikle sorun oluşturmuyor. Yağda eriyen vitaminler ise vücutta depolandıkları için toksik etki oluşturabiliyor.
Aydoğan, çocuklarda özellikle yağda çözünen A, D, E ve K vitaminlerinin aşırı depolanması sonucunda gelişen sağlık problemlerine dikkat çekiyor:
AŞIRI A VİTAMİNİ KARACİĞER VE DALAKTA BÜYÜME NEDENİ
A vitamini çocuklarda doku farklılaşması ve çoğalması, görme, üreme, bağışıklık sistemi ve epitel hücrelerin bütünlüğü ile akciğer olgunlaşmasında katkısı gibi etkileri nedeniyle önem taşıyor. Eksikliğinde mental ve fiziksel gelişim etkileniyor, cilt kuruyor, kabuklanıyor, iştahta azalma, kansızlık ile enfeksiyonlara eğilim artıyor. Ancak yağda eriyen vitamin olduğu için gelişigüzel takviye edildiğinde sorun yaratabiliyor. Dokularda birikerek aşırı iştahsızlık, yavaş büyüme, cildin kuruyup çatlaması ve sararması, karaciğer ve dalağın büyümesi, uzun kemiklerde ağrı, artmış kafa içi basıncı ile kellik gibi önemli sorunlar vücutta yüksek doz A vitamininin oluşturduğu nedenler arasında yer alıyor.
FAZLA D VİTAMİNİ KİREÇLENME YAPABİLİR
Vücudun kalsiyumu absorbe etmesine katkı sağlıyor. Çocuklarda kemikler ve dişlerin güçlenmesinde önemli rol oynuyor. Yanı sıra bağışıklık ve sinir sistemini de destekliyor. Dr. Huri Aydoğan, D vitaminin yağda eriyen ve depolanan bir vitamin olduğu için, günlük gereksinimin üzerinde alındığında vücutta birikip toksik etki yarattığı uyarısında bulunarak şunları söylüyor: Bunun sonucunda da çocukta ishal, kilo kaybı, sık idrara çıkma, böbrek taşı gece idrar yapma, kalp, böbrek, kan damarları, bronş ile mide gibi yumuşak dokularda kalsiyum birikimine bağlı kireçlenme gibi ciddi sağlık sorunları gelişebiliyor.
E VİTAMİNİ FAZLALIĞI BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ ETKİLİYOR
Çok güçlü bir antioksidan olan E vitamini çocuklarda vasküler endoteli (damarların iç tabakasını oluşturan hücreler), nöronal ve diğer hücre zarlarını serbest radikal hasarından koruyor. Yüksek doz E vitamini bağışıklık sistemi hastalıklarının ilerlemesini kolaylaştırıyor.
FAZLA K VİTAMİNİ KANSIZLIĞA YOL AÇABİLİR
K vitaminin çocuklarda pıhtılaşama faktörleri üzerinde düzenleyici etkisi var. Yüksek dozda alımında kansızlık ve sarılık gibi sorunlara yol açsa da oral alımında toksik etki görülmüyor.
