Emsey Hospitaldan İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Ahmet Hamidi, diyabet hastalarının yazın dikkat etmeleri gereken konularla ilgili bilgilendirici açıklamalarda bulundu:

Diyabet nedir?

Halk arasında şeker hastalığı diye bilinen diyabet; vücutta pankreas adı verilen organın salgıladığı insülinin herhangi bir sebeple az salgılanması, salgılanmasında bir bozukluğun oluşu ya da salgılanmasına rağmen etkisinin eksikliğine bağlı olarak kan şekerinin kronik bir şekilde yükselmesiyle seyreden metabolik bir bozukluktur.

Diyabetin tipleri nelerdir?

Diyabetin değişik tipleri vardır. Bütün dünyada modern tıbbın klasik tespitine göre, diyabetin 4 çeşit etiyolojik sınıflaması vardır. Birincisi Tip 1 diyabet denilen ve gençlerde görülen diyabettir. Genellikle 10 ile 25 yaş arasında rastlanır. Bunun görülme sıklığı, şeker hastalarının toplamına oranla % 5-7dir. Tip 1 diyabette veya genç tipi dediğimiz diyabette, sebep olarak daha çok insülin yokluğu gösterilebilir. Pankreastaki beta hücre harabiyeti nedeniyle, genellikle baştan beri insüline ihtiyaç hisseden bir diyabet şeklidir. Bu tip diyabette, mutlaka insülin gereklidir, başka bir tedavi şekli yoktur. İkincisi Tip 2 dediğimiz diyabet, daha çok 25 yaş ve üstünde görülen bir diyabet tipidir. Genellikle bu tip hastalar fazla kiloludur. Bunun sebebi ise, daha çok insüline karşı asıl hedef hücrelerde meydana gelen bir direncin oluşudur. 25 yaşından sonra görülen Tip 2 diyabet, değişik şekillerde kendini gösterebilir. Diğer spesifik diyabet çeşitleri; değişik genetik faktörlerin, enfeksiyonların, ilaçların, immünolojik faktörlerin meydana getirdiği diyabet türleridir. Bu tür diyabetler; genetik olarak insülin salgılaması mümkün olan beta hücrelerinde bir bozukluk, genetik bir arıza, değişik genetik hastalıklara bağlı olarak insülin salınımının azalması nedenleriyle ya da bazı ilaçlara bağlı olarak veya değişik endokrinal metabolik hastalıkların neticesi ile gelişebilir. 4. diyabet türü, hamilelerde meydana gelen diyabettir. Bu durum, gizli olan şekerin hamilelik neticesi açığa çıkmasıyla oluşur.

Kişi diyabet olduğunu nasıl anlar? Belirtileri nelerdir?

Diyabet tiplerine göre bu belirtiler değişik şekillerde kendini belli eder. Mesela Tip 1 diyabet daha çok aşırı yorgunluk, halsizlik, susuzluk, aşırı idrara gitme gibi belirtiler taşırken Tip 2 diyabet; bazen çok hızlı bir kilo verme bazen de baş ağrısı, aşırı bir ağız kuruluğu, vücutta değişik yerlerde kaşıntıların meydana gelmesi, yaraların geç iyileşmesi, kişinin kendini iyi hissetmemesi, gözlerde görme bozukluğu, yorgunluk ve buna benzer birçok belirtilerle kendini gösterebilir. Tip 2 diyabet genellikle genetik faktörlere bağlıdır. Diğer diyabet tiplerine göre görülme sıklığı yüzde 80-90 oranındadır. Tip 2 diyabetlilerde de bazen aşırı idrara çıkma, aşırı susuzluk, ağız kuruluğu görülür. Hamilelerde genelde pek belirti vermez, rutin olarak yapılan kontrollerinde tespit edilir. Genel olarak Tip 2 ve Tip 4 diyabetlerde gizli bir hastalık söz konusudur. Zaten bu tiplerde belirtiler ortaya çıkmadan yaklaşık 10 yıl önce diyabet başlamıştır. Buna da diyabet öncesi dönem denir. Yani hekimin diyabet tanısı koymasından 10 yıl önce hastalık başlamıştır ancak gizli kalmıştır veya halen hastanın şekeri olduğundan haberi yoktur.

Diyabet yaz aylarında neden daha tehlikeli?

Isınan havayla birlikte, su kaybı artmakta, kişide halsizlik, yorgunluk, ritim bozukluğu ve sonraki aşamada böbrek yetmezliği ortaya çıkabilmektedir. Diyabet hastalarında ise sıvı kaybına bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklar daha fazla olmakta ve ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Özellikle kan şekeri yükseldiğinde idrar yoluyla dışarı atılmaya çalışılan şeker, normalden daha fazla su kaybına yol açmakta, yeterli sıvı alınamadığında kişi için ciddi bir risk meydana getirebilmektedir. Bu nedenle diyabet hastalarının özellikle yaz aylarında çok daha dikkatli olmaları gerekmektedir.

Şeker hastalarının yaz aylarında dikkat etmeleri gereken noktalar:

-  Dışarı çıkarken yeterli miktarda su veya içecek alınmalı,
-  Alkol ve kafein sıvı kaybına neden olacağından tüketiminden kaçınılmalı,
-  Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde dışarıya çıkılmamalı, uzun süre güneş altında kalınmamalı,
-  Tatil, seyahat gibi nedenlerle uzun süre aç kalmamalı, ana ve ara öğünleri atlamamalı,
-  Düzenli egzersiz yapılmalı, egzersiz için de günün serin saatleri tercih edilmeli,
-  Yazın ayaklar yara oluşumuna daha yatkın olduğu için, ayaklar her zaman kuru tutulmalı, kumda yürürken ve yüzerken dahi ayakkabı giyilmeli.