Fatih haber,Haber fatih,Fatih YaÅŸam,Fatih aktuel ,Haber
Fatih Aktüel
20.04.2024
Ä°stanbul /

19 Ekim 2017 - 14:53
20 ci yüzyılın Bilge Kralı Aliya
Son yüzyılın en önemli devlet adamı ve Müslüman mütefekkirlerinden Aliya İzzetbegoviç, 19 Ekim 2003 e vefat etmişti
20
ci yüzyılın Bilge Kralı Aliya

8 AÄŸustos 1925 e doÄŸan‘Bilge Kral Aliya Ä°zzetbegoviç, Ä°slami hassasiyetlere sahip bir aile ortamında yetiÅŸti. Lise döneminde Ä°slami konulara ilgisi ile Mladi Muslumani (Müslüman Gençler Kulübü)  adındaki bir fikir örgütüne üye olmuÅŸtu. Buraya üye olduÄŸunda henüz 15 yaşındaydı. Ä°slami konuların tartışıldığı fikir teatilerinin yapıldığı bu örgüt kısa süre içinde eÄŸitim ve hayır faaliyetlerine de öncülük etmeye baÅŸlamıştı.

Bu tarihlerde Sırp çentikleri ( Komünistler ) ile Hırvat UstaÅŸaları ( Hırvat Milliyetçileri ) ülke yönetimi için çatışma halindeydiler. Müslüman BoÅŸnaklar bu iki grup arasındaki çatışmalara girmediler. Ancak 1945 Nisanında komünistler Bosnaya girdiler. Ãœlke yönetimi Titonun eline geçti. Tito yönetiminin birincil düşmanı Hırvat UstaÅŸaları idi ancak bununla beraber komünizm karşıtı olan ve Müslüman kimliÄŸi ile varlığını devam ettiren BoÅŸnaklardı. Tito partizanlara karşı muhalefet örgütlemek ve Sovyet karşıtı propaganda yapmak iddiaları ile Müslüman gençlerin faaliyetlerini yasaklayarak üyelerini tutuklattı. Bu tutuklananlardan biri de Aliya Ä°zzetbegoviçti. Tutuklanan Aliya Ä°zzetbegoviç  5 yıl hapse mahkum edildi.Bu onun hapishane ile ilk tanışmasıydı ancak son deÄŸildi.

Titonun komünist rejiminin yoÄŸun baskıları BoÅŸnak Müslümanların kimliÄŸini yok etmek için uyguladığı politikalara karşın Aliya Ä°zzetbegoviç Ä°slami konular üzerine kafa yormaya Ä°slam dünyasının yaÅŸadığı problemlere karşı fikirler üretmekteydi. 1970 yılında Müslümanların mevcut durumunu göz önüne alarak ‘Ä°slam Bildirisini yayınladı. Bu bildiri Ä°slam dünyasına bir çaÄŸrı niteliÄŸindeydi. Ä°zzetbegoviç Müslümanlara, yeniden uyanış ve diriliÅŸin saÄŸlanması için Müslümanların Ä°slamda ÅŸuurlanması gerektiÄŸini ifade ediyordu. Bu bildiri Yugoslavyada olduÄŸu gibi Ä°slam dünyasında da büyük yankı uyandırdı.

1980 yılında Tito ölmüştü. Cumhurbaşkanlığı konusunda çıkan anlaşmazlık üzerine her federal eyaletin birer yıl süreyle cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmesi kararlaştırılmıştı. Bu gelişme ülkede kısmen özgürlük ortamının genişlemesine sebep olmuştu. İşte bu gelişmelerin ardından 1983 yılında Aliya İzzetbegoviç İslami Manifesto adlı kitabının yayınlandı. Ancak bu kitap onun için yeni bir süreci başlatıyordu. Dönemin yönetimi İzzetbegoviçi Avrupada radikal bir İslam cumhuriyeti kurmaya çalışmakla suçlayarak 14 yıl hapse mahkum etti. Ancak onun bu mahkumiyeti kitabının tüm İslam dünyasında daha geniş kitlelere ulaşmasına sebep oldu.

Aliya Ä°zzetbegoviç 1988 yılında af yasası ile serbest kalırken aynı zamanda komünist rejimler çöküş dönemine girmiÅŸti. Ä°zzetbegoviç, Yugoslavyanın da dağılacağını tahmin etmekteydi. Federal devletlerde bağımsızlık yanlısı fikirler günden güne güç kazanıyordu. Ä°ÅŸte bu günlerde Aliya Ä°zzetbegoviç de Bosna-Hersek Özerk Cumhuriyetinde Demokratik Eylem Partisi (SDA) adında bir siyasi parti kurdu. SDA 5 Aralık 1990 tarihinde Bosna Hersekte yapılan seçimlere kazandı. Bu seçim sonuçlarının ardından Aliya Ä°zzetbegoviç CumhurbaÅŸkanı oldu. Federal devletlerde yaygınlaÅŸan bağımsızlık yanlısı fikirler 1990ların başında bağımsızlık hareketine dönüştü.1990 yılında Sosyalist Federal Cumhuriyetinin üye devletleri birbiri ardına bağımsızlıklarını ilan ettiler. Ä°zzetbegoviç de 1 Mart 1992 yılında ülkesinde yaptığı referandumda bağımsızlık kararını halkın onayına sundu. Bosna hersek vatandaÅŸlarının büyük kısmının bağımsızlık yönünde verdiÄŸi oyların neticesinde Bosna Hersek bağımsızlığını ilan etti.

Bu geliÅŸme üzerine Sırplar ve Hırvatlar beraber hareket ederek Bosna-Herseki iÅŸgal etmeye baÅŸladılar. Sırp ve Hırvat güçleri dünyanın gözü önünde yüz binlerce insanı kadın çocuk demeden katlettiler, yüz binlercesine tecavüz ettiler. Avrupanın ortasında yaÅŸanan bu vahÅŸete Avrupa ve Amerika sessiz kaldılar.Ä°slam dünyasında geniÅŸ halk kitleleri protesto gösterileri yaparken yönetimlerin ise sesi yeterli derecede çıkmadı,yeterli tepki gösterilmedi.  Avrupanın ortasında soykırıma maruz kalmaya baÅŸlayan Bosna halkının önünde pek bir seçenek yoktu.

Aliya İzzetbegoviç ise 4 yıl süren bu vahşi savaşta halkının liderliğini büyük bir cesaretle, azimle yürüttü. Saraybosna bombalanırken burayı terk etmedi. Askerleri ile beraber siperde bulundu, sığınaklarda yaşadı. Ordunun başında cephede mücadele etti.Bir taraftan da barışın mücadelesini vererek diplomatik ilişkileri yürüttü. 1995 yılında Amerikada imzaladığı Dayton antlaşması ile ülkesinin yaşadığı vahşi işgali sonlandırdı. Bosna halkı yaklaşık 200 bin şehidin ardından özgürlüğüne böylece kavuştu. Dayton antlaşmasına göre Bosna Hersekte yapılan seçimlerde Aliya İzzetbegoviç ikinci kez cumhurbaşkanı seçildi. İzzetbegoviç 1998 yılına kadar cumhurbaşkanlığı görevini yürüttü.

Aliya, 19 Ekim 2003 günü vefat etti.



Ä°sim Soyisim :
E-Mail :

Bu habere ilk yorumu siz yapın.